Hallux rigidus, oftewel de stijve grote teen
De vertaling vanuit het latijn is hallux (grote teen) rigidus (stijf) en spreekt voor zich. In mijn praktijk kom ik het regelmatig tegen: de stijve grote teen. Wanneer er bij het lopen nauwelijks beweging mogelijk is in het MTP-I gewricht wat de verbinding vormt tussen de grote teen (eerste phalange) en het eerste middenvoetsbeen (eerste metatarsale) ontstaat er een probleem. Bij inspectie van de voet is er meestal een verdikking zichtbaar aan de bovenzijde van het gewricht. Deze verdikking ontstaat doordat er kleine beschadigingen aan het kraakbeen van dit gewricht zijn ontstaan wat calcificatie tot gevolg geeft. Deze kleine botuitstulpingen (osteofytvorming) maken dat het gewricht niet meer soepel kan bewegen en pijnlijk wordt.
Bewegen wordt pijnlijk
Om probleemloos te kunnen lopen is het o.a. van belang dat de gewrichten van de voet op een juiste manier kunnen bewegen. Denk aan een kraan die niet goed meer kan draaien door kalkvorming. Door de kalk gaat hij stroef of helemaal niet meer open. Dit geldt ook voor de mobiliteit van een (teen)gewricht. Dit alles heeft invloed op onze manier van lopen ook het gangbeeld genoemd.
Het gangbeeld kort uitgelegd
Het gangbeeld van de mens bestaat uit verschillende fasen. In het kort zijn dit de landingsfase, steunfase en afzet fase. Bij een normale landingsfase raakt de hiel de grond waarna het lichaamsgewicht zich steeds verder verdeelt over de dragende voet door de voorwaartse beweging van het lichaam. Wanneer de andere voet los is gekomen van de grond rust uiteindelijk het volledige gewicht op deze dragende voet (de steunfase). Op het moment dat de los gekomen voet weer hielcontact maakt begint de afzetfase voor de dragende voet. Hier wordt het probleem van een Hallux rigidus duidelijk zichtbaar. Tijdens de afzetfase maakt de voet gebruik van het windas mechanisme. Als dit mechanisme niet goed kan werken heeft dit belangrijke gevolgen voor het de manier van lopen en de energie die dit kost.
Het windas mechanisme
Wanneer de tenen zich strekken zal de peesplaat onder de voet aangespannen worden. Door deze spanning wordt als het ware het optillen van de hiel in gang gezet en een stabiele afzetpositie gecreëerd. In de afzetfase verplaatst het lichaamsgewicht zich steeds meer naar de voorvoet met uiteindelijk de grote teen als een soort springplank naar de fase dat de voet weer los van de grond komt. Deze spanningsopbouw is alleen mogelijk wanneer het windasmechanisme goed werkt.
De bovenste foto laat een normale voet zien met de teen op de grond, en de onderste foto laat een normaal windas mechanisme zien. Bij het normale windas mechanisme wordt de voet iets korter en hoger wanneer de teen omhoog buigt.
Bron: voetenenkelklacht.nl
Wat gebeurt er als de grote teen niet meer kan buigen?
Het niet meer goed kunnen buigen van de grote teen zorgt ervoor dat er geen spanning opgebouwd kan worden in de peesplaat. Deze spanning is nodig voor een stabiele afzet en een door dit windas mechanisme gecreëerde springplank effect. Het lopen zal moeizamer gaan en meer energie kosten als bij een goed werkende spanningsopbouw. Dit is overigens niet het enige probleem, ook pijn in het gewricht tijdens het lopen kan goed lopen belemmeren.
Pijn bij belasting van de grote teen
Doordat er kleine botuitsteeksels zijn gevormd is er geen soepele beweging meer mogelijk in het gewricht. Bovendien kunnen deze osteofyten pijn veroorzaken bij beweging. De scherpe uitsteeksels zullen de weke delen rondom het gewricht beschadigen en irriteren. Om deze pijn te voorkomen zal men anders gaan lopen (antalgisch looppatroon) wat weer tot andere klachten kan leiden.
De rol van schoenen en steunzolen bij het voorkomen van klachten
Het gewricht is gebaat bij zoveel mogelijk rust, bewegen doet immers pijn. In dit geval zijn schoenen met een stevige zool die niet kan buigen de beste keuze. Soepele zolen kunnen buigen en zullen het teengewricht daarom extra belasten. Nog beter is de schoen met een stevige zool waarbij de neus al enigszins naar boven staat. Hier is de afwikkeling (de afrollende beweging van de voet) als het ware al ingebouwd. In combinatie met een speciale op de stijve grote teen gerichte steunzool is de probleemoplossing optimaal. Mocht zelfs dit nog niet afdoende zijn, dan is er nog de mogelijkheid van een extra voorziening aan de schoen, de afwikkelbalk. Deze wordt aangebracht door een speciaal hiervoor opgeleide schoenmaker.
Vind een praktijk
Een stijve grote teen kan behoorlijk wat klachten veroorzaken. Met goede voor dit probleem geschikte schoenen in combinatie met een steunzool kunnen veel van deze klachten voorkomen worden. Om te bepalen wat in uw geval het beste is, bezoek dan één van de bij Podozorg aangesloten (register) podologen en podotherapeuten. Wij zoeken voor u naar de beste oplossing! Klik op de onderstaande knop en vind een Podozorg praktijk bij u in de buurt.
